IP adresi belli bir ağa bağlı cihazların ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adrestir. İngilizce’deki Internet Protocol address teriminin kısaltmasıdır.Internet’e bağlanan her color=#0066cc face=Times New Roman">bilgisayara bir IP adresi atanır, diğer bilgisayarlar bu bilgisayara bu adres ile ulaşırlar. Yani iki farklı cihaz aynı yerel ağda olmasa dahi, IP adresi birbirleri ile iletişim imkanı sağlar.Günümüzde yaygın olarak IPv4 kullanılmaktadır fakat yeni hostlar için ihtiyacın karşılanamaması IPv6’yı kullanmayı mecbur hale getirmiştir.IP adresi kalmaması temel olarak iki nedene dayanır.Bunların ilki IP uzayının verimli bir şekilde tasarlanmaması diğeri ise internetin etkileyici bir şekilde büyümesi ve kullanılan bilgisayar sayısının inanılmaz derecede artmasıdır.Bu proje konusunda IPv4 incelenmiş ,eksiklikleri tartışılmış ve bu eksikliklerin IPv6 nasıl çözümler üretilerek giderilmeye çalışıldığı irdelenmiştir. Ayrıca Dünya’da ve Türkiye’de yeni nesil IPv6 gelişimi takip edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: IPv4 , IPv6 , IP , Protokol,Tünel
1. GİRİŞ
Günlük hayatımızda Internet’in rolü artık tartışılmayacak bir noktadadır.Her türlü uygulamada Internet kullanımı olağan hale gelmiştir.Bunu paralel olarak şirketler Internet üzerinden ürünlerini satmakta ve sanal mağazalar açmakta gene kendi aralarındaki bilgi alışverişini internetten üzerinden yapmaktadırlar.Diğer bağlamda üniversiteler sanal derslikler kurmakta,internet üzerinden yaygın uzaktan öğrenimi teşvik etmektedirler.Aynı şekilde normal telefon hattına göre daha ekonomik olan internet üzerinden sesli haberleşme yöntemlerinin de giderek yıldızı parlamış ve sonuç olarak da yaygın kullanılmaya başlanmıştır.Tüm bunların sonucu olarak kullanılan internet alt yapısı artık bu ve buna benzer bir çok ihtiyacı giderememe durumuyla karşı karşıya kalmıştır.Internet’in yayılmasıyla yukarıda sayılanlardan başka bir çok farklı gereksinimler ortaya çıkmıştır. IPv4’e güvenlik ve ağ adres çevirimi eklentiler ile bugüne kadar gelinmiştir. Fakat gereksinimlerin artmasıyla IPv4 yetersiz kalmaktadır. IETF (Internet Engineering Task Force) önderliğinde 1990’lı yılların başından itibaren yeni bir adresleme sistemine geçiş ihtiyacının hissedildiği vurgulanmaya başlanmıştır. Geçilecek protokole IPng (Internet Protocol next generation) veya IPv6 (Internet Protocol version 6) denilmesi kararlaştırılmıştır. Yeni sisteme ihtiyacın en önemli sebeplerinden biri internetin oldukça hızlı genişlemesi ve her yıl internete eklenen host sayısının bir önceki yıla oranla çok fazla sayıda olmasıdır. Örneğin, Ocak 1999’da yaklaşık 45 milyon host varken bu sayı Mayıs 2000’de yaklaşık 80 milyona ulaşmış, Mayıs 2001’de 120 milyonun üzerine çıkmıştır
IPv4 ile 2^32 host internete bağlanabiliyorken bu sayı IPv6 ile 2^128, o da yaklaşık 3.4x10^38 sayısına karşılık gelmektedir. Bu sayı gelecekte herhangi bir adres sıkıntısı yaşanmasını önleyebilecek kadar çok büyük bir adres uzayını öngörmektedir.Bu suretle, IP adres havuzu hemen hemen sonsuz olmuştur.IPv6’yı IPv4’ten ayıran en önemli özelliği 128 bitlik genişletilmiş adres alanıdır. Bu genişlemenin sağlamış olduğu teorik adreslenebilir düğüm sayısı 340.282.366.920.938.463.463.374.607.431.768.211.456’dır. 128 bitten oluşan IPv6 adreslerinin ilk 64 bitlik kısmı alt ağı adreslemek için kullanılan adres blok bilgisini içerir. Adres bloğu, bir paketin varacağı son adrese kadar olan yolda yönlendirilmesini sağlar. Geriye kalan 64 bit ise bu adrese vardığında paketin son alıcısının tespitinde kullanılır. IPv6 adresleri 16’lık düzende ifade edilir. 2045:ab28::6cef:85a1:331e:a66f:cdd1 örneğinde olduğu gibi 16 bitlik gruplar birbirlerinden ’:’ ile ayrılır. Ardı ardına gelen iki ’:’ sadece bir kereye mahsus kullanılabilir ve aralarında kalan bütün hanelerin sıfır değerini taşıdığını ifade eder.
Bildiri çalışması şu şekilde devam etmektedir:
2.Bölümde IPv4 Protokolünün genel bir tanımı yapılmış özellikleri belirtilmiş,özellikler kapsamında eksikliklerine vurgu yapılmıştır. Yeni nesil IPv6 özelliklerinden bahsedilip IPv4’e göre getirdiği yenilikler ve başlıca avantajları üzerinde durulmuştur.Daha sonra her iki tür için şematik yapılar verilip adres uzayları hakkında genel bilgiler verilmiştir.
3.Bölümde IPv6 nın 2.Bölümde anlatılan yeniliklerine irdeleme yapılmış kritik noktalar çıkartılmıştır.Aynı zamanda IPv6 başlık bilgisi ayrıntılarıyla incelenmiş bölüm sonunda ise başlık bilgisi ile ilgili örnek verilerek konunun pekiştirilmesi sağlanmıştır.
4.Bölümde ortak uzay adreslerinin gösterimleri anlatılmış,bölüm sonunda ise hem kullanılan nesil(IPv4) hem yeni nesil(IPv6) güvenlik mekanizmaları üzerinde durulmuştur.
5.Bölümde Türkiye’de yeni nesil teknoloji konusunda yapılan çalışmalara değinilmiş,Aynı zamanda da yenil nesili destekleyen işletim sistemleri ve programların listesi verilmiştir.
Sonuç bölümünde ise yeni nesil üstte belirtilen konular ışığında değerlendirilmiştir.